Jazda po alkoholu – kary w 2022?

Wsiadanie za kierownicę nawet po spożyciu niewielkiej ilości alkoholu jest kategorycznie zabronione przez polskie prawo. Choć dopuszczalna ilość promili we krwi wynosi 0,2, to jest to marginalna wartość. Wystarczy wypić zaledwie jedno piwo, aby ją przekroczyć. Kierowców, którzy po pijanemu wsiadają do pojazdu, czekają surowe konsekwencje. Sprawdź, z czym dokładnie wiąże się takie zachowanie i dlaczego warto go unikać (oczywiście pominąwszy kwestie etyczne).

Czy jazda po pijanemu to przestępstwo?

Jazda po pijanemu jest nieetycznym zachowaniem, które zagraża bezpieczeństwu, życiu i zdrowiu zarówno kierowcy, jak i innych uczestników ruchu drogowego. Z tego względu przepisy prawa dokładnie określają sytuację i parametry pozwalające określić, czy nietrzeźwa osoba popełnia przestępstwo. Polskie prawo rozróżnia dwa stany, w których może się znaleźć człowiek w wyniku spożycia produktów alkoholowych. Są to:

• stan po użyciu alkoholu — w takim stanie jest osoba, w której krwi znajduje się od 0,2 do 0,5 promila alkoholu;
• stan nietrzeźwości — w takim stanie jest osoba, w której krwi znajduje się powyżej 0,5 promila alkoholu.

Jeśli kierowca decyduje się na jazdę samochodem w stanie po spożyciu alkoholu, wówczas popełnia wykroczenie. Według Kodeksu wykroczeń może mu za to grozić kara wynosząca od 2500 zł do 30 tys. zł lub areszt domowy. Ponadto sąd może nałożyć na taką osobą zakaz od 6 miesięcy do nawet 3 lat. Kierowca w stanie po spożyciu alkoholu musi się również liczyć z otrzymaniem punktów karnych. Do 17 września 2022 roku było 10 punktów. W związku z wejściem w życie nowelizacji ustawy o ruchu drogowym obecnie taka osoba dostanie aż 15 punktów karnych. Jazda po pijanemu może być także przestępstwem. Ma ono miejsce wówczas, kiedy kierowca znajduje się w stanie nietrzeźwości, czyli ma we krwi powyżej 0,5 promila alkoholu. Za takie zachowanie grozi już znacznie większy repertuar sankcji. Po pierwsze, może to być grzywna, którą sąd nalicza w zależności od tego, jaka jest sytuacja majątkowa sprawcy. Kierowca może otrzymać od 10 do 540 stawek dziennych, przy czym jedna stawka dziennie może wynosić od 10 do 2000 zł. Kolejna kara, jaka czeka kierowcę prowadzącego pojazd w stanie nietrzeźwości to ograniczenie wolności do maksymalnie 2 lata. Polega ona na obowiązku wykonywania prac społecznych lub potrąceniu z wynagrodzenia. Taka osoba może także trafić do więzienia. Z pewnością otrzyma również zakaz kierowania pojazdami mechanicznymi. Prawo jazdy zostanie jej odebrane na minimum rok do 15 lat. Poza grzywną trzeba się także liczyć z karą pieniężną na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej, która może wynosić od 5 tys. do 60 tys. złotych. Kierowca otrzymuje także punkty karne — ich ilość jest jednak taka sama jak w przypadku stanu po użyciu alkoholu.

Czym różni się stan po spożyciu alkoholu od stanu nietrzeźwości?

Stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:

• Stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo
• Obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1dm 3

Stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:

• stężenia alkoholu we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo
• obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm 3

Na jaki czas zabierają prawo jazdy po alkoholu?

To, na jak długo kierowca traci prawo jazdy po prowadzeniu samochodu pod wpływem alkoholu, zależy od tego, ile miał promili we krwi w momencie zatrzymania. Jeśli było to pomiędzy 0,2 a 0,5 promila, wówczas otrzyma zakaz wsiadania za kierownice na minimum 6 miesięcy, natomiast maksymalnie 36 miesięcy. Kara jest znacznie bardziej dotkliwa, jeśli alkomat lub testy pokażą więcej niż 0,5 promila. Wówczas takiemu kierowcy przyjdzie się pożegnać z dokumentem na minimum rok. W skrajnych przypadkach dokument może zostać odebrany nawet na 15 lat. Warto także wiedzieć, że prowadząc samochód po alkoholu, można stracić prawo jazdy na całe życie. Ma to miejsce w przypadku, kiedy kierowca w stanie nietrzeźwości spowoduje wypadek, w którym ofiary będą ranne lub poniosą śmierć.

Jak wygląda taka procedura utraty prawa jazdy?

Jeśli policjant przeprowadzający kontrolę ma jakiekolwiek przypuszczenia, że kierowca może być w stanie po spożyciu alkoholu lub nietrzeźwości, wówczas ma prawo zatrzymać prawo jazdy za pokwitowaniem. W tym momencie osoba prowadząca samochód jeszcze nie traci uprawnień, ponieważ terminową lub dożywotnią decyzję o zakazie kierowania samochodem może podjąć tylko prokuratura, lub sąd. Jeśli natomiast policjant będzie miał pewność, że kierowca jest nietrzeźwy, wówczas dokumenty zostają natychmiastowo odebrane, a sąd ustala tylko czas trwania kary.

Jazda po alkoholu kiedy sprawa w sądzie?

Każdy kierowca, który zostanie zatrzymany pod wpływem alkoholu, będzie musiał stanąć przed sądem. To właśnie ten organ rozstrzyga tego typu sprawy. Warto wiedzieć, że nie ma znaczenia to, czy osoba przyłapana na gorącym uczynku dobrowolnie podda się karze. Za każdym razem to sąd ostatecznie zdecyduje, jaki będzie wyrok oraz na jak długo takiej osobie zostaną odebrane pozwolenia. Na czas rozpatrywania sprawy ma jednak wpływ przyznanie się do winy. Jeśli kierowca dobrowolnie podda się karze, wówczas decyzja pojawi się szybciej, ponieważ nie będzie konieczności przeprowadzania postępowania przygotowawczego oraz innych formalności. Standardowo sąd ma 14 dni na wydanie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy.

Zakaz prowadzenia pojazdów

Zakaz prowadzenia pojazdów to kara, która może być orzekana wobec osób, które dopuściły się przestępstw lub wykroczeń skierowanych przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Zakaz orzeka się na okres od roku do lat 15 bądź dożywotnio. Termin liczy się od daty oddania przez sprawcę dokumentu uprawniającego do kierowania danym typem pojazdów, jeżeli jest wymagany. Jednak zakaz obowiązuje bezwzględnie już od daty uprawomocnienia się wyroku skazującego.

Spowodowanie wypadku pod wpływem alkoholu

Za spowodowanie wypadku bez ofiar śmiertelnych grozi kara pozbawienia wolności do 4,5 roku, zakaz kierowania od 3 do 15 lat oraz grzywna od 10 000 do 60 000 zł. Za każdy wypadek drogowy, którego skutkiem jest uszkodzenie ciała lub śmierć, grozi kara pozbawienia wolności od 2 do 12 lat, dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów oraz grzywna w wysokości od 10 000 do 60 000 złotych. Karą za spowodowanie wypadku, którego skutkiem są ofiary śmiertelne jest pozbawienie wolności od 3 do 12 lat, dożywotni zakaz kierowania oraz grzywna od 10 000 do 60 000 zł.

Warunkowe umorzenie postępowania – jazda pod wpływem alkoholu

Art. 66 Kodeksu karnego przewiduję instytucję tzw. warunkowego umorzenia postępowania. Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli są spełnione poniższe przesłanki:

• wina sprawcy i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne;
• okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości;
• postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, a zwłaszcza nie popełni przestępstwa (to jest tzw. pozytywna prognoza kryminologiczna);
• czyn jest zagrożony karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.

Skrócenie zakazu prowadzenia pojazdów

Wielu kierowców jest zgodnych, że najdotkliwszą karą za jazdę pod wpływem alkoholu jest właśnie zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych. W przypadku kierowców po raz pierwszy skazanych za jadę pod wpływem alkoholu, Sąd taki zakaz może orzec na okres od 3 do nawet 15 lat. Tymczasem kierowcy, który ponownie wsiądzie za kółko pod wpływem alkoholu na zasadzie recydywy grozi nawet dożywotni zakaz poruszania się pojazdami mechanicznymi. Należy podkreślić, że Sąd środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeka obligatoryjnie. Oznacza to, że nie może on od wymierzenia takiej kary odstąpić. Niezwykle istotne jest więc by w trakcie procesu dążyć do ustalenia jak najniższego wymiaru wspominanego zakazu.

Ograniczenie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów do określonej kategorii pojazdów

Jedną z form złagodzenia kary za jadę pod wpływem alkoholu jest ograniczenie zakazu prowadzenia pojazdu do określonych kategorii. Niniejsze działanie jest szczególnie korzystne dla kierowców posiadających uprawnienia do kierowania pojazdami wielu kategorii (np. A, B, C i D). W toku postępowania można się więc starać o ograniczenie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych do kategorii, którą poruszał się kierujący w czasie popełnienia zarzucanego czynu. Jest to instytucja niezwykle korzystna dla kierowcy, gdyż nie traci on możliwości kierowania wszelkimi pojazdami mechanicznymi, ale jedynie tą określoną kategorią (np. kategorią A), którą poruszał się w trakcie popełnienia czynu zabronionego. Kierowca taki ma więc nadal możliwość poruszania się samochodami osobowymi oraz ciężarowymi, jeżeli posiada takie uprawnienia.

Jazda po alkoholu, a ubezpieczenie OC

Jeżeli prowadzący spowoduje wypadek lub kolizję będąc w stanie nietrzeźwości, to towarzystwo ubezpieczeniowe pociągnie go do odpowiedzialności. Nie ma wtedy mowy o uzyskaniu odszkodowania z tytułu AC. Poza tym poszkodowany będzie likwidował szkodę z OC sprawcy, co spowoduje żądanie przez ubezpieczyciela zwrotu kosztów osoby która kierowała pod wpływem alkoholu.